W dniu 22 lutego 2019r. w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej i Wsparcia Rodziny w Dąbrowie Tarnowskiej odbył  się pierwszy cykl szkolenia  pt.” Super mama super tata” dla rodzin z gminy Dąbrowa Tarnowska w ramach  podnoszenia kompetencji opiekuńczo wychowawczych. Szkolenie  zostało zorganizowane przez pracowników socjalnych Panią Iwonę Bartulę i Panią Agnieszkę Rokitę w ramach Gminnego Programu Wspierania Rodziny  na lata 2019- 2021 i zostało przeprowadzone przez Panią Psycholog  Roksanę Murczek zatrudnioną w MOPSiWR. W szkoleniu udział wzięli zaproszeni rodzice z Gminy Dąbrowa Tarnowska  oraz Pani Dyrektor Katarzyna Hałun wraz Panią Kierownik Ewą Borek i pracownikami Działu Wsparcia Rodziny.

Pani psycholog przedstawiła następujące zagadnienia:

Co to są kompetencje rodzicielskie?

Kompetencja to pewna dyspozycja człowieka wyrażająca się odpowiednim zakresem wiedzy oraz umiejętnościami koniecznymi do skutecznej realizacji konkretnych zadań.

Kompetencje rodzicielskie obejmują: umiejętności komunikacyjne, nawiązywanie kontaktów, rozwiązywania konfliktów, adekwatnego zachowania się wobec dziecka, przyjmowania na siebie odpowiedzialności za własne sprawstwo.

Kim są rodzice kompetentni wychowawczo?

Mają świadomość własnej odpowiedzialności za rozwój i wychowanie dziecka, posiadają wiedzę na temat dziecka i jego potrzeb, posiadają wiedzę na temat własnej roli w procesie wychowania, sposobów oddziaływań wychowawczych, posiadają różnorodne umiejętności wychowawcze.

A teraz po polsku… Czyli co to są te kompetencje?!?

-Wszystkie umiejętności (pozytywne oczywiście), które wspierają nas jako rodziców.
-Pozwalają radzić sobie z codziennymi, zwyczajnymi sytuacjami jak i tymi trudnymi, kryzysowymi.
-Są narzędziem do budowania relacji z dzieckiem, budowania więzi opartej na szacunku i zaufaniu.
-Często przekazywane są z pokolenia na pokolenie.

Dlaczego są nam potrzebne?

Rodzice z reguły kochają swoje dzieci, jednak sama miłość nie wystarczy, aby mądrze i dobrze pokierować wychowaniem dziecka, korygowaniem i ukierunkowaniem jego zachowań, Świat zmienia się szybciej niż kiedyś, odpowiednio rozwijane i aktualizowane kompetencje ułatwiają rodzicom budowanie porozumienia i efektywnej komunikacji z dziećmi. Wyniesione z domu kompetencje (każdy rodzic był kiedyś wychowywany przez swoich rodziców/opiekunów) nie zawsze są aktualne i skuteczne – stąd konieczność rozwijania i aktualizowania swoich umiejętności. Zdarza się, że system wartości i akceptowanych zachowań proponowany w rodzinie jest inny niż ten, z którym styka się młody człowiek w mediach i wśród rówieśników. Takie sytuacje mogą rodzić w domach napięcia i konflikty, tzw. „konflikt pokoleń”.Wzrost świadomości w społeczeństwie, co do niesłuszności pewnych metod wychowawczych np. kar cielesnych powoduje lukę w wiedzy i umiejętności (skoro z jednych kar rezygnujemy, to co mamy robić zamiast tego?), stąd potrzeba stałego rozwijania swoich kompetencji i uniknięcia sytuacji tzw. „bez wyjścia”.

Umiejętność zachęcania dziecka do współpracy, bez konieczności stosowania kar i przymusu:

-Obecność rodzica w życiu dziecka,

-Budowanie pozytywnej więzi z dzieckiem – obdarowanie dziecka czasem, uwagą, troską o jego dobro oraz szacunkiem do jego odrębności,

-Stawianie adekwatnych granic – umiejętność wejścia w świat dziecka i zrozumienia przyczyn jego zachowań, tłumaczenie konsekwencji bez stosowania gróźb i zastraszania,

-Pozostawanie z dzieckiem w bliskiej relacji –  przekonanie, że zabraniając określonych zachowań opiekun/rodzic chce dla dziecka dobrze powstaje w atmosferze bliskości, zaufania i realnej troski. Budzi też ufność, że najlepsze co dziecko ma to właśnie kochający, wspierający i empatyczny rodzić, nawet wtedy nie może mieć wszystkiego innego.

-Komunikowanie się w sposób, który nie blokuje dziecka tylko zachęca je do kontaktu i utrzymuje w nim,

Umiejętność aktywnego słuchania oparta na akceptacji rozmówcy i jego emocji, szacunku do drugiego człowieka, jego odmienności, przejawia się:

-Podtrzymaniem kontaktu wzrokowego,

-Autentycznym, zainteresowaniem tym co mówi dziecko,

-Zachęcaniem do rozmowy, ale niewyciąganiem na siłę informacji,

-Nieprzerywanie, powstrzymanie się od komentowania nieudzielanie rad w momencie kiedy nie są one potrzebne,

-Zachęcanie do wyrażenia swojego zdania,

-Zadawanie pytań,

-Upewnianie się czy dobrze zrozumieliśmy co rozmówca chciał nam przekazać bez osądzania, krytykowania, licytowania się (np. kto ma rację, kto lepiej pamięta, etc).

Umiejętność organizowania czasu

Brak uporządkowanego planu życia codziennego rodzi napięcia, zdenerwowanie, kłótnie. Od rodziców zależy też odpowiedni rytm życia domowego, rozkład codziennych obowiązków, który powinien ułatwić tworzenie pozytywnych relacji.

- Umiejętność zdejmowania etykiet i chwalenie opisowe

- Etykiety (jakie by one nie były) nie motywują etykietowanego do pracy, sprawiają, że łatwiej zapamiętujemy rzeczy zgodne z etykietą, prowadzą do powstawania uprzedzeń,

- Dzieci nie są głupie, dlatego że głupio się zachowały, ani dzieci nie są mądre bo dobrze się uczą,

- Chwalenie opisowe ma na celu zastąpienie „jesteś” na „masz”, „umiesz”, „potrafisz”, odwołuje się do realnych osiągnięć dziecka i jego możliwości a nie do tego jakie ono jest.

Umiejętność adekwatnego zaspokajania potrzeb:

- Potrzeby bezpieczeństwa (dostępności fizycznej i psychicznej, stabilności emocjonalnej)

- Potrzeby kontaktu z innymi (podarowanie dziecku czasu, zaangażowania, miłości, zainteresowania, empatii, umożliwienie kontaktów z rówieśnikami, przyjaciółmi)

- Potrzeby autonomii (rozwijania własnej niezależności, dawania dziecku wolności oraz obecności w razie potrzeby)

- Potrzeby poczucia własnej wartości (potrzeba bezwarunkowej miłości, szacunku, kochanie za to że się jest, a nie za to, jakim się jest)

-  Potrzeba realnych ograniczeń (wyznaczania zdrowych, funkcjonalnych granic, bez nadmiernej sztywności i kontroli)

- Potrzeba autoekspresji (bycia autentycznym, uznania że dziecko jest odrębną jednostką, często różną od swoich opiekunów).

Wystarczająco dobry rodzic:

-Wystarczająco dobrzy rodzice nie starają się być idealni i nie oczekują, że ich dzieci też takie będą,

-Wystarczająco dobrzy rodzice szanują swoje dzieci i próbują je zrozumieć,

-Wystarczająco dobrzy rodzice są bardziej skoncentrowani na dzieciństwie swoich dzieci, niż na ich przyszłości jako dorosłych,

-Wystarczająco dobrzy rodzice zapewniają dziecku pomoc i wsparcie, ale nie są nadopiekuńczy,

-Wystarczająco dobrzy rodzice w wychowaniu kierują się świadomą refleksją i dojrzałością.

 Chętni rodzice z Gminy Dąbrowa Tarnowska zapisali się na warsztaty z zakresu podnoszenia kompetencji rodzicielskich, które odbędą się w maju 2019r.

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i Wsparcia Rodziny w Dąbrowie Tarnowskiej dziękuje Pani Roksanie Roksana Murczek za bardzo dobrą współpracę i przedstawienie ważnych informacji na temat  kompetencji rodzicielskich.