W trzecim kwartale 2022r. P. Agnieszka Rokita, P. Marta Pyzik oraz P. Marek Stafii, pracownicy socjalni Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej i Wsparcia Rodziny w Dąbrowie Tarnowskiej realizują projekt socjalny pt. „Wspólnie dbajmy o nasze powietrze".

Projekt ten jest adresowany do mieszkańców Dąbrowy Tarnowskiej korzystających z pomocy społecznej. Celem projektu jest rozpowszechnienie działań profilaktycznych mających na celu podniesienie wiedzy na temat przeciwdziałania powstawania smogu jak również możliwości korzystania z alternatywnych źródeł energii oraz możliwości jej oszczędzania.

Wprowadzanie szkodliwych substancji do powietrza, wód i gleby, oprócz negatywnego wpływu na kondycję przyrody, ekosystemów, klimatu na Ziemi, stanowi bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia ludzi. Jeszcze kilka wieków temu w środowisku  dominowały zanieczyszczenia pochodzenia naturalnego. Źródłami zanieczyszczenia były wybuchy wulkanów, erozja skał, pożary lasów, pył kosmiczny. Z kolei zanieczyszczenie wód wynikało z obecności soli, gazów, drobnoustrojów, substancji organicznych i było często związane z wypłukiwaniem tych substancji ze skał i gleb. Wraz z rozwojem miast, gospodarczej działalności człowieka, ośrodków przemysłowych, do otoczenia zaczęto odprowadzać coraz więcej szkodliwych substancji. W największym stopniu środowisko zanieczyszczają emisje i odpady przemysłowe z fabryk i elektrowni. Są jednak firmy, które odbierają odpady przemysłowe, a następnie zajmują się ich recyklingiem, dzięki temu dbają o ekologię. Na przestrzeni dziesiątek lat zmienił się zakres przestrzenny zanieczyszczeń - początkowo lokalny zasięg zyskał charakter globalny.

                          Do najgroźniejszych źródeł zanieczyszczeń o charakterze globalnym należy obecnie emisja dwutlenku węgla, prowadząca do efektu cieplarnianego, emisja dwutlenku siarki i azotu, ropa naftowa oraz promieniowanie. Oprócz przemysłu, odpowiedzialnego w głównej mierze za degradację środowiska, negatywny wpływ na poziom zanieczyszczeń ma rolnictwo. Stosowanie  nawozów  sztucznych,  środków ochrony roślin i preparatów poprawiających strukturę ziemi uprawnej, wpływa na gromadzenie się substancji toksycznych w  środowisku naturalnym. Należą do nich głównie pestycydy, azotany, arsen, cyjanki, metale ciężkie (rtęć i ołów). Za emisję tych ostatnich w dużej mierze odpowiada również transport samochodowy. Efektem wzrostu tej dziedziny wielkomiejskiego życia jest rosnąca ilość zanieczyszczeń pyłowych oraz związków ołowiu uchodzących poprzez spaliny samochodowe. Przemysł oraz transport odpowiedzialne są za zanieczyszczenie powietrza pyłami i toksycznymi gazami, które przy dużej wilgotności powietrza i bezwietrznej pogodzie prowadzą do powstawania zjawiska smogu. Stanowi on zagrożenie dla zdrowia, wywołując reakcje alergiczne, astmę, niewydolność oddechową.

            Zanieczyszczone powietrze to prawdziwa plaga naszych czasów. Lekarze są zgodni, że smog negatywnie wpływa na nasze zdrowie. Na jego działanie narażeni są nie tylko mieszkańcy dużych miast, żyjący wśród wszechobecnych korków. Źródłem smogu są także domowe piece grzewcze starszych generacji, które na wsiach i w małych miasteczkach występują nadal bardzo często.

Skutki smogu są jednak o wiele bardziej dalekosiężne, niż się niektórym wydaje – ma on bowiem bardzo duży wpływ na nasze zdrowie, prowadząc (przy dłuższej ekspozycji) między innymi do:

• pojawienia się alergii oraz astmy,
• wywołania niewydolności oddechowej,
• obniżenia odporności całego organizmu,
• wywołania chorób układu krwionośnego i serca,
• pojawienia się chorób nowotworowych.

Najważniejszym celem działań w zakresie ochrony powietrza jest ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza w sposób pozwalający na osiągnięcie poprawy jego jakości i dotrzymania standardów określonych prawem. W szczególności konieczne jest utrzymanie korzystnych tendencji w zakresie poprawy jakości powietrza i spadku ryzyka zdrowotnego wynikającego z narażenia na występujące w powietrzu substancje szkodliwe dla zdrowia, tj. pył zawieszony PM10 i PM2,5, benzo(a)piren oraz ozon.

            Przyjęty przez rząd „Krajowy Program Ochrony Powietrza do roku 2020,”  z dnia 17 września 2015r., zaktualizowany i obowiązujący od dnia 1 stycznia 2022 r. pn. „Aktualizacja Krajowego Programu Ochrony Powietrza do 2025 r. (z perspektywą do 2030 r. oraz do 2040r.)” (zwanego dalej „AKPOP”) jest rozwój Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB), która utworzona została na podstawie ustawy z dnia 28 października 2020 r. o zmianie ustawy o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2127). Celem CEEB jest gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie szczegółowych danych o budynkach w całej Polsce, co umożliwi dokonanie szczegółowej diagnozy stanu sektora mieszkalnictwa i określenie adekwatnych działań naprawczych w tym sektorze, co w konsekwencji przyczyni się do poprawy jakości powietrza. Zgodnie z ww. ustawą właściciel lub zarządca budynku czy lokalu składają deklarację dotyczącą źródeł ciepła i źródeł spalania paliw w formie pisemnej do Urzędu Gminy, a następnie dane z deklaracji wprowadzane są do ewidencji z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ją obsługującego.

Cel główny projektu socjalnego:

Rozpowszechnienie działań profilaktycznych mających na celu podniesienie wiedzy na temat przeciwdziałania powstawania smogu jak również możliwości korzystania z alternatywnych źródeł energii, możliwości i sposobów jej oszczędzania w gospodarstwie domowym.         

Cele szczegółowe projektu socjalnego :

1. Podniesienie poziomu świadomości społeczeństwa lokalnego w Dąbrowie Tarnowskiej w zakresie tematyki walki ze smogiem.
2. Wsparcie oszczędności zużycia energii u osób dotkniętych ubóstwem energetycznym.
3. Analiza zużycia energii w mieszkaniu oraz przedstawienie możliwości jej zmniejszenia.
4. Analiza potrzeb w zakresie działań inwestycyjnych (wymiana okien, termomodernizacja, energooszczędne AGD) oraz przedstawienie źródeł wsparcia dla sfinansowania działań.
5. Wzmocnienie współpracy pomiędzy służbami zajmującymi się walką ze smogiem.
6. Podniesienie jakości życia mieszkańców Dąbrowy Tarnowskiej.  

Plan działania projektu socjalnego:

W miesiącu wrześniu 2022r,. w siedzibie MOPSiWR w Dąbrowie Tarnowskiej odbędzie się spotkanie informacyjno-doradcze dla pracowników socjalnych oraz mieszkańców Dąbrowy Tarnowskiej korzystających z  pomocy społecznej z ekodoradcą Panem Szymonem Lichorobiec pracownikiem Urzędu Miejskiego w Dąbrowie Tarnowskiej, pt. "Wsparcie oszczędności zużycia energii u osób dotkniętych ubóstwem energetycznym".