Jesteś tutaj

Świadome rodzicielstwo: Pułapki zaniedbania czyli jak mądrze zaspokajać potrzeby najmłodszych

Dodano wt., 22/05/2018 - 08:20

Logo MOPSiWR W dniu 11 maja 2018r. w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej i Wsparcia Rodziny w Dąbrowie Tarnowskiej odbyło się pierwszy cykl szkolenia pt.: "Świadome rodzicielstwo: Pułapki zaniedbania czyli jak mądrze zaspokajać potrzeby najmłodszych", Zaniedbanie jako forma przemocy wobec dzieci w ramach realizacji przez pracowników socjalnych Iwonę Bartula oraz Angelikę Piekielniak projektu socjalnego "Asystenci rodziny są wśród nas". Szkolenie zostało przeprowadzone przez Panią Psycholog Roksanę Murczek zatrudnioną w MOPSiWR. Podczas szkolenia poruszone były tematy związane z zaniedbaniem dzieci, formy zaniedbywania, skutki zaniedbywania oraz przykładowe zachowania rodziców. W szkoleniu udział wzięli zaproszeni rodzice z Gminy Dąbrowa Tarnowska oraz Pani Dyrektor Katarzyna Hałun wraz z pracownikami Działu Wsparcia Rodziny.

Co to jest zaniedbanie?

Jest to przewlekłe lub incydentalne niezaspokajanie podstawowych potrzeb psychologicznych i fizycznych dziecka, także odrzucenie emocjonalne, brak zainteresowania jego rozwojem sytuacją życiową, problemami, stanem zdrowia i higieną.
Zaniedbywanie to relacja, która krzywdzi. Charakterystyczne dla niej jest :Znany „sprawca” - zazwyczaj jest to prawny opiekun dziecka, czasem osoba wykonująca obowiązki w ramach instytucji (np. lekarz, nauczyciel), Intencja – nie zawsze jest to świadome działanie na szkodę dziecka, czasem wynika z niewiedzy, braku wyobraźni, braku umiejętności czy możliwości, Trwałe lub incydentalne działanie zdarzenia działające na niekorzyść dziecka. Różnorodne skutki fizyczne jak i psychiczne mające wpływ na rozwój krzywdzonego dziecka.

Formy zaniedbywania:

Zależne są od społeczno – kulturowych norm, wartości standardów obowiązujących w danej zbiorowości,
Ewoluują wraz z rozwojem danego społeczeństwa,
Wywołują określone skutki w rozwoju fizycznym i psychospołecznym jednostki.

Skutki zaniedbywania – przykładowe zachowania rodziców:

Zaniedbania w okresie prenatalnym (ciąża):

Zachowanie rodziców	Oznaki i skutki
Spożywanie przez matkę alkoholu w ciąży	FAS, opóźniony rozwój psychoruchowy, przedwczesny poród, uszkodzenia mózgu
Palenie papierosów w ciąży	Niska waga urodzeniowa, skłonność do alergii i astmy
Przyjmowanie środków psychoaktywnych, nadużywanie leków	Zespół odstawienia, niska waga urodzeniowa, możliwe uszkodzenia mózgu, wcześniactwo
Stres i depresja, niechciana ciąża, wrogość, konflikty w rodzinie	Niepokój, płaczliwość, kłopoty z jedzeniem i snem

Zaniedbanie fizyczne:

Zachowanie rodziców	Oznaki i skutki
Niedostateczne lub niewłaściwe wyżywienie	Niska waga, niski wzrost, wątła budowa ciała, blada skóra, mała odporność na choroby, bóle brzucha, próchnica, wady postawy, krzywica, dziecko senne, apatyczne
Niewłaściwe ubranie	Odzież i obuwie niedostosowane do pory roku, rozmiarów dziecka, czy pogody, brudne
Brak lub nieodpowiednie warunki w domu dla dziecka, pozostawianie dziecka samego w domu, pozbawienia dziecka schronienia	Dziecko nie ma swojego miejsca w domu, warunki zagrażają zdrowiu i bezpieczeństwu, wypadki, w skrajnych sytuacjach dziecko jest wyrzucane z domu, niewpuszczane do domu, niezameldowane lub wymeldowane
Brak opieki i nadzoru, brak zainteresowania tym co robi dziecko, gdzie przebywa, brak kontroli	Dziecko przebywa w miejscach niebezpiecznych, w sytuacjach zagrażających, może stać się ofiarą osoby, która je wykorzysta
Brak troski o zdrowie, higienę, opiekę medyczną, odpowiednie leczenie, niereagowanie na sygnały choroby ze strony dziecka, niezgłaszanie do lekarza poważnych urazów i wypadków, brak poszukiwania pomocy w sytuacjach kiedy jest ona uważana za powszechnie konieczną, zaniedbywanie konsultacji specjalistycznych	Dziecko brudne, blade, choroby skóry, świerzb, wszawica, próchnica, brak szczepień i badań profilaktycznych, nieodpowiednie leczenie lub niepodejmowanie leczenia w przypadku chorób, poczucie wstydu

Zaniedbania psychiczne (psychospołeczne):

Zachowanie rodziców	Oznaki i skutki
Brak troski o zaspokojenie potrzeb psychicznych: poczucia bezpieczeństwa, akceptacji, przynależności, brak oznak fizycznej bliskości	Opóźnienie rozwoju dzieci, niewytworzenie bezpiecznego przywiązania, lęk, niepokój, moczenie się, stres, zaburzenia odżywania, zaburzenia snu, mała aktywność poznawcza i mniejsze umiejętności eksplorowania świata, obniżona zdolność uczenia się i budowania kompetencji, autonomii, sprawstwa, przygnębienie, strach, niska samoocena, u starszych zaburzenia osobowości
Relacja z dzieckiem pozbawiona przyjemności, rzadki kontakt werbalny i fizyczny z dzieckiem	Relacja z dzieckiem pozbawiona przyjemności, rzadki kontakt werbalny i fizyczny z dzieckiem
Psychiczna, emocjonalna niedostępność	Utrudniony lub niemożliwy zdrowy rozwój dziecka, niezdolność do rozpoznawania i nazywania uczuć, brak zdolności samokontroli i autonomicznego regulowania emocji, zaburzenia rozwoju, wycofanie w kontaktach z innymi, brak empatii
Niezauważanie sygnałów płynących od dziecka, ignorowanie lub nieumiejętność zaspokojenia potrzeb dziecka, niereagowanie na nie, niemówienie do dziecka	Niepewność i nieumiejętność nawiązywania kontaktów z innymi, słaba empatia, opóźnienia w rozwoju psychoruchowym, opóźnienia w umiejętnościach językowych, mniejsze zaangażowanie w zabawę
Bezradność, nieudzielanie pomocy i wsparcia	Niska samoocena, poczucie bycia małowartościowym, mniejsza zdolność do szukania pomocy
Obojętność, niska jakość opieki, niezaradność	Niskie poczucie własnej wartości, niskie poczcie przynależności, zwracanie na siebie uwagi, trudności w nawiązywaniu kontaktów, zależność od innych, depresje
Odrzucenie połączone z tendencją do gniewu	Powstanie przywiązania unikowego, nieśmiałość, uległość, problemy w radzeniu sobie w trudnych sytuacjach
Złość wrogość werbalna, napięcie, przemoc	Dziecko przestraszone, zaniepokojone, lękliwe, uległe lub zbuntowane, agresywne lub unikowe, w relacji z innymi dużo niepokoju, u starszych czasem zachowania antyspołeczne, działania przestępcze
Uniemożliwienie rozwoju społecznego, izolowanie dziecka od rówieśników, więzienie dziecka	Dziecko nie ma kontaktów z kolegami, nie przebywa poza domem, w relacjach z rówieśnikami wycofywanie się, izolowanie, czasem lęk, agresja, ucieczki z domu, mniejsza gotowość do współpracy
Brak reakcji oraz przyzwolenie na zachowania zagrażające zdrowiu	Dziecko ma przyzwolenie na palenie papierosów, picie alkoholu, używanie substancji psychoaktywnych
Przyzwalanie na zachowania stojące w sprzeczności z normami społecznymi, wykorzystywanie dziecka do kradzieży	Agresja, kradzieże, przestępczość

Zaniedbania edukacyjne:

Zachowanie rodziców	Oznaki i skutki
Brak troski o rozwój umysłowy, kształcenie dziecka, niedopilnowanie obecności w szkole, wypełniania zadań domowych, niezapewnienie odpowiedniej stymulacji poznawczej, nierealizowanie wskazanych badań lub zajęć specjalistycznych	Brak wymaganych podręczników i przyborów szkolnych, nieobecności w szkole, spóźnianie się na lekcje, brak przygotowania do lekcji, słabe wyniki w nauce, senność, apatia, mniejsza wytrwałość i zaangażowanie w pracy szkolnej, wagarowanie
Niezapisanie dziecka do szkoły, udaremnianie odpowiadającej możliwościom dziecka kariery edukacyjnej	Dziecko nie chodzi do szkoły, lub realizuje obowiązek szkolny niezgodnie ze swoimi możliwościami, nie korzysta z zaleconych badań i konsultacji psychologicznych i pedagogicznych
Uniemożliwiane samorealizacji, rozwijania zdolności	Mimo możliwości rodziny, dziecko nie uczęszcza na zajęcia sprzyjające rozwojowi
Niezapewnianie możliwości doświadczania, uczenia się	Nieprzystosowanie społeczne, niska autonomia, małe umiejętności radzenia sobie z problemami interpersonalnymi i współpracy w grupie, słaba odporność na stres

Zaniedbanie cywilno – prawne:

Zachowanie rodziców	Oznaki i skutki
Nierespektowanie prawa dziecka do tożsamości – nierejestrowanie jego narodzin	Brak metryki, brak PESEL, dziecko niezarejestrowane w służbie zdrowia
Brak respektu do praw dziecka, do posiadania i poznania obojga rodziców, nieuznawanie dziecka przez ojca, nieustalanie ojcostwa	Dziecko bez możliwości dochodzenia ojcostwa, poznania ojca, doświadczenia jego opieki i odpowiedzialności
Pozostawienie dziecka w oknie życia	Dziecko nie ma możliwości odszukania, ustalenia czy poznania rodziców
Zaniedbanie zarejestrowania dziecka w służbie zdrowia, niezapisanie do szkoły	Dziecko nie jest poddawane obowiązkowym badaniom profilaktycznym, nie realizuje obowiązku szkolnego
Lekceważenie praw dziecka do informacji, wypowiedzi i zajmowania stanowiska w sprawach, które go dotyczą	Brak możliwości bycia informowanym i wysłuchanym w rodzinie i instytucjach decydujących o losach dziecka, dziecko czuje się przedmiotem w rękach dorosłych

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i Wsparcia Rodziny w Dąbrowie Tarnowskiej wyraża podziękowanie Pani Roksanie Roksana Murczek za współpracę i przedstawienie ważnych informacji na temat zaniedbania dzieci. Na kolejny cykl szkolenia serdecznie zapraszamy 7 czerwca 2018r o godzinie 13.30 do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Dąbrowie Tarnowskiej.

Fotografie: